قربانی‌کردن در خارج از منا طبق فتاوای فقهای معاصر

از مکان­هایی‌که حاجیان باید در روزهای دهم، یازدهم و دوازدهم ذی­حجه در آنجا باشند و اعمالی چون رمی جمرات، تراشیدن موی سر یا کوتاه کردن ناخن و قربانی کردن گوسفند، گاو یا شتر را به­جای آورند، سرزمین مناست. آیات و روایاتی مبنی بر ضرورت قربانی کردن در سرزمین منا آمده است. امروزه مشکلاتی بر اثر کثرت جمعیت مسلمانان و کمبود جا و مکان در مکة مکرمه، جهت انجام اعمال فریضة حج، وجود دارد؛ ازاین‌رو، با توجه به حساسیت­های موجود میان فقهای اسلام بر رعایت احکام و مسائل شرعی مهمی چون حج، سؤالی‌که پیش می‌آید این است که آیا قربانی کردن در خارج از سرزمین منا، با توجه به زمان و مکان، جایز است یا نه؟ در پژوهش حاضر‌که به روش توصیفی ـ تحلیلی نگاشته شده، نتایج حاصل از گردآوری فتاوای فقهای معاصر این است: 1. برخی از فقهای معاصر، با ارائة استدلال­های مختلف، قائل به اجزای  قربانی در خارج از سرزمین منا، بلکه حتی در ایران و هر کشور دیگرِ حجاج هستند؛ چون قائل­اندکه قربانی­ها در سرزمین منا مورد تلف و اسراف قرار می­گیرند و خداوند متعال به هیچ وجه راضی به این­کار نیست. 2. در مورد ذبح شبانه نیز بعضی از فقها آن را مجزی و بعضی غیر مجزی دانسته­اند. در صورت اضطرار، ذبح در مسلخ­های جدید را اکثر فقها مجزی می­دانند و زمان قربانی را تا روز سیزدهم (ایام تشریق) جایز اعلام کرده، ولی بعضی­ها رعایت ترتیب را لازم و بعضی غیر لازم می­دانند. اما به هرحال،  انجام اعمال مکه را پس از خروج از احرام جایز می­شمارند.